Thoát vị rốn là một hiện tượng thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sinh non hoặc nhẹ cân. Tuy hầu hết các trường hợp đều lành tính và có thể tự lành, nhưng trong một số tình huống, thoát vị rốn có thể tiềm ẩn nguy cơ gây biến chứng nguy hiểm. Vậy thoát vị rốn có nguy hiểm không? Khi nào cha mẹ cần đưa con đi khám? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Nguyên nhân thoát vị rốn
Hiện chưa rõ nguyên nhân chính xác, nhưng có thể liên quan đến:
- Bất thường nhiễm sắc thể hoặc đột biến gen
- Yếu tố môi trường trong thai kỳ
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc dị tật này gồm:
- Mẹ hút thuốc, uống rượu khi mang thai
- Thừa cân hoặc béo phì trước khi mang thai
- Dùng thuốc chống trầm cảm nhóm SSRI trong thai kỳ
Thoát vị rốn có nguy hiểm không?
Đa số trường hợp là lành tính
Vậy thì thoát vị rốn có nguy hiểm không? Đa phần tình trạng thoát vị rốn ở trẻ là lành tính, tự khỏi ở trẻ nhỏ. Ở trẻ sơ sinh, thoát vị rốn rất phổ biến do cơ bụng chưa phát triển hoàn chỉnh. Khi trẻ lớn lên (khoảng 3–4 tuổi), cơ bụng khỏe dần và lỗ hổng tự khép lại. Thống kê cho thấy hơn 90% trường hợp có thể tự khỏi mà không cần phẫu thuật.
Khi nào thoát vị rốn ở trẻ trở nên nguy hiểm?
Mặc dù không phải bệnh ác tính, thoát vị rốn vẫn có thể trở nên nguy hiểm nếu khối thoát vị bị kẹt, gây đau, sưng đỏ, nôn mửa, hoặc không thể đẩy khối thoát vị vào trong bụng, dẫn đến tắc ruột, hoại tử mô và có thể đe dọa tính mạng. Nếu thấy các dấu hiệu này, cần đưa người bệnh đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Thoát vị rốn có thể trở nên nguy hiểm khi xảy ra các tình huống sau đây:
- Ruột bị kẹt (nghẹt ruột): Đây là biến chứng thoát vị rốn ở trẻ nghiêm trọng nhất, khi một phần ruột bị chui qua lỗ thoát vị và bị siết chặt, không thể quay trở lại vị trí bình thường.
- Hoại tử mô: Khi máu không thể lưu thông đến phần ruột bị kẹt, mô ở đó sẽ bị chết dần (hoại tử), một tình trạng cấp cứu y tế.
- Nhiễm trùng ổ bụng: Tình trạng tắc ruột và hoại tử mô có thể dẫn đến nhiễm trùng trong ổ bụng, rất nguy hiểm đến tính mạng.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám thoát vị rốn?
Mặc dù đa phần thoát vị rốn ở trẻ nhỏ có thể tự khỏi, nhưng cha mẹ tuyệt đối không nên chủ quan. Có những dấu hiệu cảnh báo biến chứng nguy hiểm cần được xử lý ngay. Vậy khi nào phải đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức?
Hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Khối rốn thay đổi bất thường: đột ngột sưng to, trở nên cứng, đỏ hoặc sẫm màu.
- Khó đẩy vào trong: khối thoát vị lồi ra ngay cả khi trẻ nằm yên và không thể đẩy nhẹ trở lại.
- Trẻ có biểu hiện đau đớn: quấy khóc liên tục, cáu kỉnh, hoặc đau khi chạm vào vùng rốn.
- Dấu hiệu biến chứng khác: Nôn mửa, sốt, đi ngoài khó, có máu trong phân, bú kém, ngủ ít, cơ thể mệt mỏi.
Như vậy, dù phần lớn lành tính, thoát vị rốn vẫn cần được theo dõi y tế chặt chẽ để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Cách chăm sóc trẻ bị thoát vị rốn tại nhà
Để hỗ trợ quá trình hồi phục và phòng ngừa biến chứng, cha mẹ cần lưu ý:
Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt
- Duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, giúp trẻ phát triển toàn diện và tăng cường sức khỏe cơ bụng.
- Tập cho trẻ thói quen sinh hoạt lành mạnh, tránh các hoạt động thể chất quá nặng có thể gây áp lực lên vùng bụng.
Tuyệt đối không áp dụng mẹo dân gian
- Không đặt đồng xu, đắp lá, đậu hay bất kỳ vật gì lên rốn của trẻ.
- Không bôi thuốc, kem không rõ nguồn gốc, vì có thể gây kích ứng, nhiễm trùng, làm tình trạng nghiêm trọng hơn.
- Việc điều trị cần tuân thủ đúng hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ.
Theo dõi và đi khám khi có dấu hiệu bất thường
Cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay nếu xuất hiện các triệu chứng:
- Khối thoát vị sưng, căng cứng, không thể đẩy vào được.
- Trẻ đau bụng dữ dội, nôn ói, bỏ bú, mệt lừ đừ.
- Vùng rốn sưng đỏ, đau nhức bất thường.
Thoát vị rốn đa phần lành tính nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng. Sự chủ động theo dõi, chăm sóc đúng cách và thăm khám định kỳ sẽ giúp bảo vệ sức khỏe và sự phát triển an toàn cho trẻ. Vì vậy, việc theo dõi sát sao và đưa trẻ đi khám bác sĩ là vô cùng quan trọng. Nếu trẻ có các biểu hiện bất thường như khối rốn sưng to, đổi màu, khó đẩy vào, đau bụng, nôn ói, sốt, bú kém hay mệt lừ đừ, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được xử trí kịp thời.
Bài viết liên quan:
- Trẻ bị thoát vị rốn có tắm được không? Cách chăm sóc đúng cách
- Thoát vị rốn thai nhi là gì? Nguyên nhân? Biển hiện như thế nào?
- Mách mẹ cách vệ sinh rốn cho trẻ sơ sinh sạch sẽ tránh nhiễm trùng
