Cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị ho và nghẹt mũi là điều mà nhiều bậc cha mẹ quan tâm, đặc biệt trong những ngày thời tiết lạnh hoặc giao mùa. Do hệ miễn dịch còn yếu và đường hô hấp nhạy cảm, trẻ nhỏ rất dễ mắc các triệu chứng như ho, sổ mũi, nghẹt mũi khiến bé khó chịu, quấy khóc và ngủ không ngon giấc. Việc nắm vững những nguyên tắc và áp dụng đúng cách chăm sóc tại nhà sẽ giúp bé thở dễ hơn, nhanh hồi phục và hạn chế phải dùng đến thuốc.
Nguyên tắc chung khi chăm sóc trẻ sơ sinh bị ho và nghẹt mũi
Khi trẻ ho hoặc sổ mũi, hầu hết cha mẹ đều lo lắng, đặc biệt trong những ngày thời tiết lạnh hoặc giao mùa. Tuy nhiên, đây là hiện tượng thường gặp ở trẻ nhỏ do hệ miễn dịch còn yếu và đường hô hấp nhạy cảm. Việc hiểu đúng và biết cách chăm sóc tại nhà sẽ giúp con nhanh hồi phục, đồng thời hạn chế nguy cơ biến chứng.
Ho thực chất là phản xạ tự nhiên của cơ thể nhằm loại bỏ đờm, bụi hoặc vi khuẩn ra khỏi đường thở. Trong quá trình bị viêm hoặc cảm lạnh, cơ thể tiết nhiều chất nhầy để bảo vệ niêm mạc, và cơn ho giúp làm sạch lượng dịch này. Mỗi kiểu ho – như ho khan, ho có đờm, ho về đêm – đều phản ánh một nguyên nhân khác nhau, vì vậy cha mẹ cần quan sát kỹ biểu hiện của con để có cách chăm sóc phù hợp và kịp thời nhận biết khi tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
Những cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị ho và nghẹt mũi
Khi trẻ bị ho kéo dài, bé thường cảm thấy khó chịu, quấy khóc, ăn uống kém và ngủ không ngon. Khác với người lớn, trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 6 tuổi, không nên tự ý dùng thuốc ho hoặc thuốc cảm vì có thể gây tác dụng phụ nguy hiểm. Do đó, cha mẹ nên ưu tiên các biện pháp chăm sóc tự nhiên, an toàn giúp làm dịu cơn ho và hỗ trợ bé mau hồi phục. Dưới đây là những cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị ho và nghẹt mũi mà cha mẹ cần biết:
-
Sử dụng dầu tràm để chăm sóc và giữ ấm cho trẻ
Cha mẹ có thể dùng dầu tràm để massage nhẹ nhàng cho bé, đặc biệt ở các vùng như tay, chân, ngực, cổ và gáy. Việc này giúp giữ ấm cơ thể, giảm cảm giác khó chịu và hỗ trợ lưu thông máu tốt hơn, đồng thời giúp bé dễ chịu và ngủ ngon hơn. Khi sử dụng cho trẻ sơ sinh, cha mẹ cần chọn loại dầu tràm nguyên chất, an toàn, không chứa hóa chất mạnh, và nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia nhi khoa trước khi dùng để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho bé.
-
Cho trẻ sơ sinh bú mẹ nhiều hơn để tăng sức đề kháng
Đối với trẻ sơ sinh, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng và “liều thuốc” tự nhiên quý giá giúp tăng cường miễn dịch, chống lại các loại virus và vi khuẩn gây bệnh. Khi trẻ bị ho hoặc sổ mũi, việc cho bé bú thường xuyên sẽ giúp cung cấp đủ nước, làm dịu cổ họng và giảm khô rát. Dù bé có quấy khóc hoặc mệt mỏi, mẹ vẫn nên kiên trì duy trì cữ bú đều đặn, giúp bé nhanh hồi phục và khỏe mạnh hơn sau ốm.
Tham khảo:
>>>> Trẻ sơ sinh bị ho nên làm gì? 7 cách giúp bé giảm ho an toàn không cần thuốc
- Bổ sung đầy đủ chất lỏng
Khi ho, cơ thể trẻ dễ bị mất nước do quá trình hô hấp và tiết dịch. Bổ sung đủ nước giúp làm loãng đờm, giảm kích ứng họng và hỗ trợ đào thải vi khuẩn.
Với trẻ sơ sinh: cho bú mẹ hoặc bú sữa công thức thường xuyên hơn.
Với trẻ lớn: có thể cho uống nước ấm, nước trái cây pha loãng, canh hoặc súp gà ấm. Tránh đồ uống lạnh hoặc có gas vì có thể khiến cổ họng đau rát hơn.
- Dùng mật ong giảm ho (chỉ cho trẻ trên 1 tuổi)
Mật ong là phương thuốc tự nhiên có tác dụng làm dịu cổ họng, giảm viêm và giảm ho hiệu quả. Cha mẹ có thể cho trẻ uống khoảng 1/2 thìa cà phê mật ong trước khi ngủ để hạn chế ho đêm và giúp trẻ dễ ngủ hơn.
Tuy nhiên, không cho trẻ dưới 1 tuổi dùng mật ong vì có nguy cơ ngộ độc do bào tử Clostridium botulinum.
- Giúp trẻ sơ sinh long đờm dễ dàng hơn
Khi trẻ bị ho có đờm, cha mẹ thường nghe thấy tiếng thở khò khè hoặc nặng ngực. Để giúp bé tống đờm ra ngoài, mẹ có thể thực hiện phương pháp vỗ long đờm đơn giản tại nhà. Hãy đặt trẻ nằm hoặc ngồi ở tư thế đầu hơi cúi xuống, sau đó nhẹ nhàng dùng tay khum lại, vỗ đều và nhẹ vào vùng lưng giữa hai bả vai. Thao tác này nên thực hiện liên tục trong vài phút, với lực vừa phải, giúp làm lỏng dịch đờm và hỗ trợ bé ho bật ra dễ dàng hơn. Lưu ý, đây là phản xạ bình thường và không nên quá lo lắng nếu bé ho nhiều sau khi vỗ.
- Giữ ấm và hạ sốt cho trẻ
Khi trẻ bị cảm ho kèm sốt nhẹ, cha mẹ nên giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng ngực, cổ và bàn chân. Nếu thân nhiệt trẻ trên 38,5°C:
Trẻ dưới 1 tháng: cần đưa đến bác sĩ ngay.
Trẻ 1–3 tháng: hỏi ý kiến bác sĩ nhi khoa trước khi dùng thuốc.
Trẻ từ 3 tháng đến 6 tháng: có thể dùng acetaminophen theo chỉ dẫn.
Trẻ trên 6 tháng: có thể dùng acetaminophen hoặc ibuprofen, tuyệt đối không dùng đồng thời hai loại thuốc.
- Theo dõi và đưa trẻ đi khám khi cần
Nếu ho kéo dài hơn 7 ngày, kèm theo dấu hiệu như sốt cao, khó thở, thở khò khè, bỏ bú hoặc nôn trớ nhiều, cần đưa bé đến bệnh viện để được thăm khám kịp thời.
Việc chăm sóc trẻ bị ho, nên tập trung vào các cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị ho và nghẹt mũi tự nhiên như nhỏ nước muối sinh lý, bổ sung nước, giữ ấm và duy trì độ ẩm không khí. Cha mẹ tuyệt đối không tự ý dùng thuốc ho hoặc các mẹo dân gian tiềm ẩn rủi ro. Nếu tình trạng không cải thiện sau vài ngày, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị đúng cách.
Khi nào cần đưa trẻ sơ sinh bị ho và nghẹt mũi đi khám
Thông thường, việc áp dụng các cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị ho và nghẹt mũi tại nhà có thể giúp con nhanh chóng hồi phục nếu được thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các dấu hiệu của bệnh có thể cho thấy tình trạng nghiêm trọng hơn và cần được bác sĩ nhi khoa thăm khám kịp thời. Cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế khi có một hoặc nhiều biểu hiện sau:
- Trẻ bắt đầu ho trong vài tuần đầu sau khi sinh.
- Cơn ho đi kèm sốt và kéo dài hơn 5 ngày.
- Ho không dứt sau 8 tuần hoặc trở nên nặng hơn sau 3 tuần.
- Trẻ có dấu hiệu khó thở, thở nhanh hoặc thở khò khè.
- Đổ mồ hôi nhiều vào ban đêm.
- Bỏ bú, biếng ăn, sụt cân rõ rệt.
- Ho ra máu hoặc đờm có lẫn máu.
Những dấu hiệu trên có thể cảnh báo các bệnh lý hô hấp nghiêm trọng, vì vậy cha mẹ không nên tự ý điều trị mà cần đưa trẻ đến khám để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Tóm lại, cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị ho và nghẹt mũi hiệu quả nhất là tập trung vào các biện pháp tự nhiên, an toàn như nhỏ nước muối sinh lý, giữ ấm cơ thể, bổ sung đủ nước và duy trì độ ẩm không khí trong phòng. Cha mẹ cần quan sát kỹ các biểu hiện của trẻ, tránh tự ý dùng thuốc hoặc áp dụng mẹo dân gian chưa được kiểm chứng. Nếu cơn ho kéo dài, bé khó thở, sốt cao hoặc bỏ bú, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị đúng cách, giúp con mau khỏe và phát triển an toàn.
Xem thêm:
