Ho khụt khịt mũi là tình trạng rất thường gặp ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, có những dấu hiệu nguy hiểm ho khụt khịt cho thấy đường thở của con đang bị ảnh hưởng và có thể diễn tiến nhanh. Nhận biết sớm giúp ba mẹ đưa trẻ đi khám kịp thời, hạn chế biến chứng về hô hấp và toàn thân.
Ho khụt khịt ở trẻ là gì? Có đáng lo không?
“Khụt khịt” thường do mũi nghẹt, dịch ứ đọng và đường thở chưa thông thoáng. Trường hợp nhẹ, trẻ vẫn ăn ngủ bình thường. Nhưng nếu kèm khó thở, thở rít (stridor), tím tái, co kéo lồng ngực, thở nhanh… đó là dấu hiệu suy hô hấp và cần được thăm khám ngay.
5 dấu hiệu bé ho khụt khịt mũi nguy hiểm – cần đi khám ngay
Trẻ thở rít, tím tái hoặc khó thở, co kéo lồng ngực
-
Triệu chứng: thở rít/hú khi hít vào, cánh mũi phập phồng, lồng ngực lõm (co kéo), môi hoặc vùng quanh miệng tím tái.
-
Vì sao nguy hiểm: cho thấy đường thở hẹp, thiếu oxy.
-
Làm gì: đưa trẻ đi cấp cứu nếu có tím tái, thở rít rõ, co kéo mạnh.
Sốt cao kéo dài >48 giờ, không đáp ứng hạ sốt
-
Triệu chứng: sốt ≥39°C kéo dài quá 2–3 ngày (tùy tuổi), uống thuốc hạ sốt đúng liều nhưng trẻ vẫn lừ đừ, mệt.
-
Vì sao nguy hiểm: có thể gợi ý nhiễm trùng nặng hoặc biến chứng hô hấp.
-
Làm gì: liên hệ bác sĩ hoặc đưa trẻ đi khám sớm; trẻ <2 tuổi sốt >24 giờ hoặc lớn hơn sốt >72 giờ cần được đánh giá.
Bú/ăn kém, nôn trớ nhiều, lừ đừ, dấu mất nước
-
Triệu chứng: bỏ bú, nôn liên tục, ít tiểu, ít nước mắt, thóp trũng, khô môi.
-
Vì sao nguy hiểm: nguy cơ mất nước, tụt đường huyết, suy kiệt, dễ xấu đi nhanh khi đang viêm đường hô hấp.
-
Làm gì: cho uống dung dịch bù nước theo hướng dẫn, đưa trẻ đi khám ngay nếu không thể giữ được nước/ORS.
Ho nhiều kèm đờm đặc xanh/vàng, mùi khó chịu
-
Triệu chứng: ho dồn dập, khạc đờm xanh/vàng đặc, có mùi.
-
Vì sao nguy hiểm: có thể liên quan bội nhiễm/viêm đường hô hấp dưới; đặc biệt nếu kèm khó thở, sốt cao.
-
Làm gì: liên hệ bác sĩ để được đánh giá; không tự ý dùng kháng sinh, không dùng siro ho mạnh cho trẻ nhỏ khi chưa có chỉ định.
Ngủ ngáy lớn, có cơn ngưng thở ngắn; môi tái, quấy khóc dữ dội
-
Triệu chứng: ngáy to bất thường, có khoảng ngừng thở trong lúc ngủ, tái môi, vật vã.
-
Vì sao nguy hiểm: có thể là tắc nghẽn đường thở hoặc cơn ho kịch phát gây suy giảm oxy.
-
Làm gì: đưa trẻ đi khám/cấp cứu nếu có ngưng thở, tím tái hoặc khó thở.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám ngay?
-
Bất kỳ dấu hiệu suy hô hấp: thở nhanh, co kéo lồng ngực, thở rít/wheezing, tím tái.
-
Trẻ <1 tuổi có biểu hiện khó thở.
-
Sốt cao dai dẳng không đáp ứng thuốc, lừ đừ, không uống được.
-
Nghi ngờ dị vật đường thở, ho sặc đột ngột.
-
Trẻ có bệnh nền (suyễn, tim mạch, miễn dịch…) và triệu chứng nặng lên.
→ Hành động: đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất hoặc cấp cứu.
Ba mẹ có thể làm gì tại nhà trước khi đến viện?
-
Thông mũi an toàn: nhỏ nước muối sinh lý, hút mũi đúng cách để làm thông thoáng đường thở, nhất là trước khi bú/ngủ.
-
Giữ ấm nhưng phòng thông thoáng, tránh khói thuốc, bụi.
-
Chia nhỏ bữa, bù nước (nước, sữa, ORS theo hướng dẫn) để phòng mất nước.
-
Không tự ý dùng kháng sinh hoặc thuốc ho ức chế cho trẻ nhỏ; hỏi ý kiến bác sĩ nếu cần.
Phòng ngừa ho khụt khịt tái diễn
-
Tiêm chủng đầy đủ (cúm, ho gà, phế cầu; trẻ nhỏ có thể được dự phòng RSV theo chỉ định), rửa tay – vệ sinh mũi họng.
-
Làm ẩm không khí, tránh khói thuốc.
-
Dinh dưỡng – ngủ đủ để tăng sức đề kháng.
Việc nhận diện sớm dấu hiệu nguy hiểm ho khụt khịt giúp ba mẹ chủ động đưa trẻ đi khám đúng lúc, giảm rủi ro suy hô hấp và biến chứng. Nếu con có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào ở trên, đừng chần chừ—đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay.
Bài viết liên quan:
- Phân biệt trẻ sơ sinh bị ho khụt khịt mũi do cảm lạnh hay nghẹt mũi thường?
- Vì sao trẻ sơ sinh bị ho khụt khịt mũi? 6 nguyên nhân phổ biến mẹ cần biết
