Thoát vị rốn ở trẻ sơ sinh là một dị tật bẩm sinh thường gặp, xảy ra khi thành bụng không đóng kín hoàn toàn. Dù phần lớn trường hợp có thể tự cải thiện theo thời gian, nhưng nếu không được theo dõi và xử lý đúng cách, tình trạng này vẫn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Trong bài viết này, cha mẹ sẽ được tìm hiểu biến chứng thoát vị rốn ở trẻ và cách phòng tránh hiệu quả để giúp bé phát triển khỏe mạnh ngay từ những năm đầu đời.
Thoát vị rốn ở trẻ có nguy hiểm không?
Thoát vị rốn ở trẻ thường không phải là tình trạng nguy hiểm cấp tính và phần lớn các bé có thể tự khỏi trước khi 4 tuổi. Tuy nhiên, nếu xuất hiện biến chứng thoát vị rốn ở trẻ, tình trạng này có thể tiến triển nhanh chóng, gây hoại tử các cơ quan bên trong và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe trẻ. Vì vậy, việc phát hiện sớm, chăm sóc và điều trị kịp thời là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho bé.
Những biến chứng thoát vị rốn thai ở trẻ
Một số biến chứng thoát vị rốn nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, bao gồm:
Thoát vị nghẹt:
Đây là tình trạng các cơ quan trong khối thoát vị không thể trở về ổ bụng, đồng thời bị thiếu máu nuôi dưỡng. Điều này có thể dẫn đến hoại tử mô, nhiễm trùng, tắc ruột và thậm chí đe dọa tính mạng trẻ nếu không được xử lý nhanh chóng.
Tắc ruột:
Khi phần ruột bị kẹt trong khối thoát vị, nó sẽ bị chèn ép, gây tắc nghẽn hơi và dịch trong lòng ruột. Áp lực tăng lên làm máu không lưu thông được, ruột sưng phù, thiếu máu và có thể dẫn đến hoại tử hoặc thủng ruột, gây nguy hiểm nghiêm trọng.
Nhiễm trùng thứ phát:
Thường xảy ra khi thoát vị bị nghẹt hoặc kẹt lâu ngày, dẫn đến tổn thương mô do thiếu máu nuôi. Nếu ruột bị thủng, vi khuẩn có thể lan ra ổ bụng gây nhiễm trùng phúc mạc, nhiễm trùng máu và suy đa cơ quan.
Thoát vị kẹt ruột thừa:
Đây là biến chứng hiếm gặp khi ruột thừa bị mắc kẹt trong khối thoát vị và không thể trở về ổ bụng. Tình trạng này có thể gây viêm ruột thừa cấp, nhiễm trùng và hoại tử nếu không được can thiệp kịp thời.
Cách phòng tránh biến chứng thoát vị rốn thai ở trẻ
Không có cách nào phòng ngừa hoàn toàn biến chứng thoát vị rốn thai ở trẻ sơ sinh, nhưng bạn có thể giảm nguy cơ biến chứng bằng cách duy trì thai kỳ khỏe mạnh (tránh rượu bia, thuốc lá, giữ cân nặng hợp lý), thăm khám thai định kỳ, và chăm sóc trẻ sau sinh đúng cách, tránh để trẻ khóc nhiều, táo bón hoặc vận động quá sức. Nếu phát hiện khối thoát vị lớn, cứng, sưng đau, hoặc kèm theo nôn trớ, cần đến bệnh viện ngay lập tức để tránh biến chứng thoát vị nghẹt.
Trong thời gian mang thai:
- Khám thai định kỳ: Giúp phát hiện sớm các bất thường của thai nhi để có hướng can thiệp kịp thời.
- Duy trì thai kỳ khỏe mạnh: Tránh xa rượu bia, thuốc lá và duy trì cân nặng hợp lý, tránh thừa cân để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé.
Khi trẻ bị thoát vị rốn:
- Tránh để trẻ khóc nhiều: Khóc lớn và kéo dài làm tăng áp lực ổ bụng, khiến khối thoát vị có thể to hơn.
- Hạn chế vận động mạnh: Tránh các cử động đột ngột gây áp lực lên vùng bụng trẻ.
- Phòng ngừa táo bón: Táo bón khiến trẻ rặn nhiều khi đi ngoài, làm tình trạng thoát vị nặng hơn. Mẹ nên bổ sung chất xơ từ rau xanh, trái cây và đảm bảo trẻ được bú đủ dinh dưỡng hoặc dùng sữa phù hợp giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Chăm sóc vùng rốn:
- Giữ vùng rốn sạch sẽ, khô ráo. Không dùng tăm bông lau rốn bằng nước muối hay băng ép vùng rốn vì có thể gây nhiễm trùng.
- Tuyệt đối không tự ấn hoặc đẩy khối thoát vị vì dễ gây tổn thương và làm tăng nguy cơ biến chứng.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám ngay:
- Khối thoát vị đột ngột to, cứng, sờ vào thấy đau.
- Trẻ có dấu hiệu đau bụng, nôn trớ.
- Khối thoát vị không tự xẹp khi trẻ nằm ngửa.
Đây có thể là dấu hiệu của thoát vị nghẹt – biến chứng nguy hiểm cần được cấp cứu ngay tại bệnh viện.
Thoát vị rốn là dị tật bẩm sinh phổ biến ở trẻ sơ sinh, thường không gây nguy hiểm nghiêm trọng và có thể tự khỏi khi trẻ lớn lên. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và chăm sóc đúng cách, thoát vị rốn có thể dẫn đến nhiều biến chứng thoát vị rốn nguy hiểm như thoát vị nghẹt, tắc ruột hay nhiễm trùng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bé. Cha mẹ cần theo dõi kỹ các dấu hiệu bất thường của khối thoát vị và đưa trẻ đi khám ngay khi cần thiết để bảo vệ sức khỏe và sự phát triển toàn diện của con. Việc hiểu rõ về biến chứng thoát vị rốn và cách phòng tránh sẽ giúp cha mẹ tự tin hơn trong việc chăm sóc và đồng hành cùng trẻ trong giai đoạn đầu đời.
Bài viết liên quan:
- Trẻ bị thoát vị rốn có tắm được không? Cách chăm sóc đúng cách
- Thoát vị rốn thai nhi là gì? Nguyên nhân? Biển hiện như thế nào?
- Mách mẹ cách vệ sinh rốn cho trẻ sơ sinh sạch sẽ tránh nhiễm trùng
