Tay chân miệng ở trẻ em là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất trong giai đoạn trẻ từ 1–5 tuổi. Khi nghe đến bệnh này, hầu hết các bậc cha mẹ đều cảm thấy lo lắng vì triệu chứng có thể gây khó chịu, dễ lây lan và bùng phát thành dịch tại trường học, nhà trẻ. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và chăm sóc đúng cách, hầu hết các trường hợp tay chân miệng có thể điều trị tại nhà, trẻ sẽ phục hồi nhanh chóng.
Nguyên nhân gây tay chân miệng ở trẻ em
Tay chân miệng là bệnh do virus gây ra, thường gặp nhất là nhóm Enterovirus, trong đó phổ biến là Coxsackie A16 và Enterovirus 71 (EV71). Bệnh có thể lây truyền qua nhiều con đường như phân – miệng, nước bọt, chất tiết từ mũi họng hoặc tiếp xúc với dịch từ các nốt phỏng nước.
Trẻ thường dễ mắc bệnh vào thời điểm giao mùa, đặc biệt là mùa hè và đầu thu, khi hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu, dễ bị các tác nhân bên ngoài tấn công. Ngoài ra, môi trường đông đúc như nhà trẻ, lớp mẫu giáo cũng tạo điều kiện cho virus phát tán nhanh chóng.
Triệu chứng tay chân miệng ở trẻ em dễ nhận biết
Dấu hiệu đầu tiên thường là sốt nhẹ, trẻ có biểu hiện mệt mỏi, quấy khóc và biếng ăn. Sau khoảng 1–2 ngày, các bóng nước nhỏ xuất hiện ở niêm mạc miệng gây đau rát, làm trẻ khó nuốt hoặc bỏ ăn. Đồng thời, các nốt ban hoặc bóng nước cũng nổi ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và vùng mông. Một số trẻ có thể nổi ban trên toàn thân, khiến phụ huynh dễ nhầm lẫn với các bệnh ngoài da khác.
Các vết phỏng nước thường không gây ngứa, nhưng có thể vỡ ra, loét nếu trẻ gãi hoặc vệ sinh không đúng cách. Điều này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và kéo dài thời gian hồi phục.
Tham khảo:
- Trẻ bị rối loạn tiêu hóa: Nguyên nhân và cách chăm sóc
- Trẻ bị ho có đờm: Nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả cho bố mẹ
- Các bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ: Dấu hiệu, nguyên nhân & cách xử lý đúng
Cách điều trị tay chân miệng tại nhà an toàn
Hiện nay, bệnh tay chân miệng ở trẻ em chưa có thuốc đặc trị. Hướng xử trí chủ yếu là điều trị triệu chứng, kết hợp chăm sóc nâng đỡ để giúp trẻ nhanh hồi phục.
Phụ huynh nên cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ, giữ cho cơ thể luôn mát mẻ, không để trẻ ra mồ hôi nhiều vì có thể làm vết loét thêm khó chịu. Với trẻ bị sốt, có thể dùng thuốc hạ sốt như paracetamol theo đúng chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, cần tăng cường bổ sung nước cho trẻ bằng cách cho uống từng ngụm nước lọc, nước điện giải hoặc nước trái cây pha loãng.
Chế độ ăn uống cũng rất quan trọng. Phụ huynh nên cho trẻ ăn thức ăn mềm, nguội như cháo loãng, súp hoặc sữa mát, tránh các món cay nóng hoặc cứng. Đồng thời, vệ sinh răng miệng hàng ngày bằng nước muối sinh lý giúp làm dịu vùng tổn thương và hạn chế viêm nhiễm.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Mặc dù phần lớn các trường hợp có thể tự hồi phục tại nhà sau khoảng 7–10 ngày, vẫn có những biểu hiện cần đặc biệt lưu ý. Nếu trẻ sốt cao liên tục trên 38.5°C không hạ sau 2 ngày, quấy khóc không dứt, nôn ói nhiều, lừ đừ, giật mình khi đang ngủ, hoặc có dấu hiệu thở nhanh, tím tái môi – cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Đây có thể là biểu hiện của biến chứng thần kinh hoặc tim mạch do virus EV71 gây ra – cần được theo dõi và điều trị kịp thời.
Cách phòng bệnh tay chân miệng cho trẻ em
Phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa bệnh. Để hạn chế nguy cơ mắc tay chân miệng ở trẻ em, cha mẹ nên rửa tay cho trẻ thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và sau khi chơi đồ chơi. Đồ dùng cá nhân như ly, muỗng, khăn mặt… cần được vệ sinh kỹ, không dùng chung với người khác.
Nếu có trẻ trong gia đình bị tay chân miệng, nên cách ly tạm thời, hạn chế tiếp xúc với anh chị em khác và người lớn. Khi dịch bùng phát tại trường học, tốt nhất nên cho trẻ nghỉ học vài ngày để hạn chế lây lan.
Tay chân miệng ở trẻ em là bệnh thường gặp nhưng phần lớn có thể điều trị tại nhà nếu cha mẹ phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Việc theo dõi các dấu hiệu nặng, giữ vệ sinh và có chế độ chăm sóc phù hợp sẽ giúp trẻ nhanh chóng phục hồi mà không để lại biến chứng.
Nếu cha mẹ cần thêm kiến thức về cách chăm sóc trẻ khi ốm, hãy theo dõi các bài viết tiếp theo từ chúng tôi hoặc liên hệ bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường. Đừng chủ quan trước bệnh quen thuộc – vì chỉ một chút chậm trễ cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
Bài viết liên quan:
